ترکیه به عنوان یک کشور با تاریخچه طولانی در زمینه قوانین سختگیرانه نسبت به فعالیت های قمار و شرط بندی، رویکردی محافظه کارانه اتخاذ کرده است. این قوانین عمدتاً بر پایه اصول فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بنا شده اند و هدف اصلی آن ها جلوگیری از آسیب های احتمالی مانند اعتیاد، پولشویی و جرایم مرتبط است. در سال های اخیر، با پیشرفت فناوری و گسترش پلتفرم های آنلاین، دولت ترکیه تلاش های گسترده ای برای کنترل این حوزه انجام داده است. این مقاله به بررسی قوانین شرط بندی، انواع فعالیت های قانونی و غیرقانونی، قوانین مربوط به درآمدهای حاصل، مکانیسم های تشخیص و سایر جنبه های مرتبط می پردازد.
قوانین شرط بندی در ترکیه ریشه در دوران جمهوری دارد و با گذشت زمان سختگیرانه تر شده است. در دهه 1990، کازینوها در ترکیه فعال بودند، اما در سال 1998 به دلیل نگرانی های اجتماعی و اقتصادی، تمامی کازینوهای زمینی ممنوع اعلام شدند. در سال 2006، قانون تنظیم بازی های آنلاین تصویب شد که تمامی اشکال شرط بندی آنلاین غیر از فعالیت های دولتی را غیرقانونی اعلام کرد. این قوانین بر پایه ماده 228 قانون جزایی ترکیه (TCC) استوار هستند که قمار را جرم انگاری می کند. در سال های اخیر، مانند 2024 و 2025، دولت بیش از 233,000 وب سایت غیرقانونی را مسدود کرده و قوانین جدیدی برای نظارت بر پرداخت های دیجیتال وضع کرده است.
فعالیت های شرط بندی قانونی در ترکیه محدود به نهادهای دولتی است و توسط قوانین خاصی تنظیم می شوند:
- شرط بندی ورزشی: تنها از طریق شرکت دولتی IDDAA (سازمان شرط بندی ورزشی) مجاز است. این شامل شرط بندی بر رویدادهای ورزشی مانند فوتبال، بسکتبال و تنیس می شود. IDDAA انحصار کامل این حوزه را دارد و فعالیت های خصوصی ممنوع هستند.
- لوتری (لاتاری) و بازی های شانسی: توسط Milli Piyango (اداره لاتاری ملی) اداره می شود. این شامل لوتری های ملی، بلیت های فوری و بازی های مشابه است.
- شرط بندی بر اسب دوانی: تحت نظارت وزارت کشاورزی و جنگلداری انجام می شود و از طریق سازمان های دولتی مانند TJK (کلوپ جوکی ترکیه) مدیریت می گردد.
این فعالیت ها تحت نظارت شدید دولتی قرار دارند و درآمدهای آن ها به بودجه عمومی و پروژه های اجتماعی اختصاص می یابد.
اکثر اشکال شرط بندی در ترکیه غیرقانونی محسوب می شوند و شامل موارد زیر هستند:
- کازینوهای زمینی و آنلاین: تمامی کازینوها، پوکر آنلاین و بازی های کازینویی مانند رولت و اسلات ممنوع هستند.
- شرط بندی آنلاین خارجی: استفاده از سایت های بین المللی برای شرط بندی ورزشی، کازینو یا پوکر غیرقانونی است. دولت این سایت ها را مسدود می کند، اما کاربران همچنان از VPNها استفاده می کنند.
- قمار خیابانی و غیررسمی: بازی های شانسی در مکان های عمومی یا خصوصی بدون مجوز دولتی.
- تبلیغ و ترویج: تبلیغ شرط بندی غیرقانونی از طریق رسانه های اجتماعی یا دیگر پلتفرم ها جرم است و می تواند منجر به بازداشت شود.
درآمدهای حاصل از شرط بندی قانونی تحت قوانین مالیاتی ترکیه قرار می گیرند:
- مالیات بر درآمد اپراتورها: برای شرط بندی ورزشی، مالیات ماهانه 5% از درآمد کل اعمال می شود. برای شرط بندی اسب دوانی، این نرخ 7% است.
- مالیات بر برنده ها: برنده های لوتری و شرط بندی بالای آستانه مشخص (مانند 15% کسر مالیات) مشمول مالیات هستند. این مالیات توسط اپراتور کسر شده و به دولت پرداخت می شود.
- ضبط مبلغ: در فعالیت های قانونی، هیچ ضبطی وجود ندارد، اما گزارش دهی مالی الزامی است.
این درآمدها به عنوان درآمد مشروع تلقی شده و مشمول قوانین عمومی مالیاتی ترکیه می شوند، بدون مجازات اضافی.
درآمدهای غیرقانونی با مجازات های شدید همراه هستند:
- ضبط مبلغ: دولت می تواند تمامی درآمدهای حاصل از شرط بندی غیرقانونی را ضبط کند، زیرا این درآمدها به عنوان عواید جرم محسوب می شوند. این بر پایه قوانین مبارزه با پولشویی (MASAK) است.
- مجازات زندان: برای اپراتورها، زندان 3 تا 5 سال و برای بازیکنان، تا 6 سال زندان ممکن است. جریمه های قضایی نیز اعمال می شود.
- مالیات: هیچ مالیات رسمی بر درآمدهای غیرقانونی اعمال نمی شود، اما اگر کشف شود، علاوه بر ضبط، ممکن است جریمه های اضافی مالیاتی برای عدم گزارش اعمال گردد.
- سایر مجازات ها: برای تبلیغ یا تسهیل، جریمه های سنگین و ممنوعیت فعالیت های تجاری.
دولت ترکیه از مکانیسم های پیشرفته برای تشخیص درآمدهای شرط بندی استفاده می کند:
- نظارت مالی: اداره MASAK تراکنش های بانکی، کیف پول های دیجیتال (مانند Papara) و پرداخت های کریپتو را نظارت می کند. تراکنش های مشکوک به سایت های خارجی گزارش می شوند.
- مسدود کردن سایت ها و پرداخت ها: بیش از 233,000 سایت در 2024 مسدود شد. پلیس سایبری ترافیک اینترنتی را رصد می کند.
- تحقیقات و گزارش ها: همکاری با بانک ها و شرکت های fintech برای شناسایی الگوهای تراکنشی. گزارش های سالانه نشان دهنده گردش مالی سیاه بیش از 400 میلیارد لیر در استانبول است.
- استفاده از فناوری: ابزارهای هوش مصنوعی برای تحلیل داده های مالی و شناسایی کاربران VPN.
شرط بندی غیرقانونی گردش مالی بیش از 10 میلیارد دلار سالانه ایجاد می کند که منجر به از دست رفتن درآمدهای دولتی می شود. از نظر اجتماعی، افزایش اعتیاد و جرایم مرتبط مانند پولشویی مشاهده شده است. دولت تلاش هایی برای آموزش عمومی و درمان اعتیاد انجام می دهد، اما چالش ها ادامه دارد.
در سال های 2024 و 2025، دولت قوانین جدیدی برای تنبیه تبلیغ کنندگان و اپراتورهای fintech وضع کرد. عملیات پلیس منجر به بازداشت هزاران نفر شد. همچنین، پیشنهادهایی برای افزایش مجازات ها مطرح است.
در مقایسه با کشورهایی مانند یونان یا قبرس که شرط بندی آنلاین را قانونی کرده اند، ترکیه رویکردی ممنوعیتی دارد. این تفاوت منجر به مهاجرت کاربران ترکیه ای به پلتفرم های خارجی شده است، اما دولت تلاش می کند این جریان را کنترل کند.
با رشد فناوری مانند کریپتو و متاورس، پیش بینی می شود قوانین سختگیرانه تر شوند. بحث هایی برای گسترش فعالیت های قانونی دولتی وجود دارد، اما تغییرات اساسی بعید به نظر می رسد. تمرکز بر فناوری های نظارتی افزایش خواهد یافت.
قوانین شرط بندی در ترکیه بر پایه محدودیت های شدید بنا شده اند تا از منافع عمومی حفاظت کنند. فعالیت های قانونی محدود به نهادهای دولتی هستند، در حالی که فعالیت های غیرقانونی با مجازات های مالی و کیفری همراه اند. درک این قوانین برای شهروندان و سرمایه گذاران ضروری است تا از نقض ناخواسته جلوگیری شود.