مهاجرت کاری ایرانیان به ترکیه و دریافت اقامت: شرایط، مهارت‌ها و محدودیت‌های سنی

به طور کلی مهاجرت به تغییر محل زندگی و جابجایی از یک کشور به کشور دیگر برای مدت طولانی حداقل چند ساله گفته می شود. از این رو برای کشور مقصد مسئولیت هایی به همراه دارد که باعث شده همه کشور ها برای پذیرش مهاجرین قوانین خاصی در نظر بگیرند. 

یکی از قوانین مهاجرتی که در بسیاری از کشور ها اعمال شده است، مساله توانایی مالی و کاری فرد مهاجر می باشد. اصولا افرادی که توانایی مالی بالایی داشته و یا مسلط به مهارت های مورد نیاز آن کشور می باشند، شانس بیشتری در طی کردن پروسه مهاجرت و دریافت اقامت کشور مقصد دارند. 

از این رو موضوع مقاله امروز نیز مهاجرت کاری با دریافت دعوت نامه از کارفرمایان قانونی در کشور ترکیه می باشد. در مقاله یی مشابه نیز می توانید هزینه اجاره خودرو در ترکیه و شرایط اجاره خانه در ترکیه و قیمت اجاره خانه در ترکیه را بررسی کنید.

چرا ترکیه به عنوان مقصد مهاجرتی ایرانیان انتخاب می شود ؟ 

مزایای مهاجرت به ترکیه برای ایرانیان به غیر از سلیقه و یا دلایل شخصی می تواند موارد زیر نیز باشد. 

اولا به دلیل نزدیک بودن ترکیه به ایران، انتخاب مقصد مهاجرتی بسیاری از افراد که می خواهند از خانواده و اقوام خود خیلی دور نشوند، است. همچنین امکان اقامت 90 روزه در هر شش ماه از سال که حدود نیمی از هرسال می شود، سبب شده که بسیاری از افراد بتوانند پیش از اقدام برای دریافت اقامت ترکیه، برای سنجش شرایط و انتخاب شهر مقصد خود به ترکیه سفر کنند. و به هرحال ساده تر از دیگر مقاصد مهاجرتی می باشد. 

علاوه بر سیاست های حمایتی دولت ترکیه از مهاجران جهت جذب سرمایه و نیروی کار ماهر، پیشرفت های روز افزون اقتصادی و صنعتی ترکیه نیز فرصت بیشتری برای اشتغال افراد در مشاغل دلخواهشان را فراهم نموده است. 

مراحل دعوت به کار از کارفرمایان فعال در ترکیه و دریافت اقامت کاری چیست ؟

از آنجایی که اصولا شرکت های خارجی برای استخدام افراد در دانشگاه ها و مراکز علمی داخلی فعالیتی ندارند؛ بنابراین افراد متقاضی استخدام در کشور ترکیه باید از طریق سایت های کاریابی و یا مراجعه حضوری شغل دلخواه خود را پیدا کند و برای آن درخواست دهد. به طور کلی مراحل دعوت به کار و دریافت اقامت کاری ترکیه به شرح زیر می باشد. 

1.        یافتن شغل: متقاضی ایرانی باید از طریق وب‌سایت‌های کاریابی معتبر ترکیه و یا شبکه‌های اجتماعی حرفه‌ای یا مراجعه حضوری و یا ارتباط تلفنی با شرکت‌های ترکیه‌ای، یک فرصت شغلی مناسب پیدا کند. یافتن شغل مناسب ممکن است زمان بر باشد. 

2.        درخواست مجوز کار توسط کارفرما: پس از پذیرش درخواست استخدام شما توسط کارفرما و انجام توافق های اولیه، کارفرما باید از طریق وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه برای متقاضی، مجوز کار (Çalışma İzni) درخواست دهد و مدارک مربوط به شرکت خود و همچنین مدارک متقاضی را ارائه کند. دقت کنید که ارسال درخواست مجوز کار وظیفه کارفرما می باشد و شما نمی توانید مسئولیت آن را برعهده بگیرید. (در ادامه بیشتر توضیح می دهیم.)

3.        درخواست ویزای کار: پس از صدور مجوز کار از سوی وزارت کار ترکیه، متقاضی ایرانی باید به سفارت یا کنسولگری ترکیه در ایران مراجعه کرده و برای دریافت ویزای کار (Çalışma Vizesi) اقدام نماید. ارائه اصل مجوز کار و سایر مدارک مورد نیاز از جمله پاسپورت معتبر، عکس و فرم درخواست ویزا در این مرحله ضروری است.

4.        دریافت کارت اقامت کاری: پس از ورود به ترکیه با ویزای کار، فرد موظف است ظرف مدت یک ماه به اداره مهاجرت محلی (Göç İdaresi) مراجعه کرده و برای دریافت کارت اقامت کاری (İkamet İzni) اقدام کند. مدت اعتبار این اقامت معمولاً با مدت اعتبار مجوز کار یکسان است.

مشکلات دریافت اقامت کاری از ترکیه چیست ؟

از آنجایی که هدف ترکیه جذب سرمایه گذار خارجی جهت توسعه و کاهش بیکاری و کنترل نرخ تورم می باشد، از این رو کارفرمایانی که در ترکیه فعال هستند چه اصالتا ترک باشند و چه خارجی، از نظر قانونی محدودیت هایی در استخدام افراد غیر ترک دارند. 

• اولین و مهم ترین مساله این است که کارفرمایانی که می خواهند با کمک سرمایه گذاری و تاسیس شرکت در ترکیه، اقامت و شهروندی این کشور را کسب کنند باید حداقل با 5 نفر کارمند ترک کار خود را آغاز کند. که این نسبت با افزایش تعداد کارکنان، تغییر می کند. 

• از نظر قانون کشور ترکیه اولویت استخدام در مشاغل با شهروندان ترک می باشد. از این رو کارفرمای ترکیه‌ای باید ثابت کند که استخدام فرد خارجی در آن موقعیت شغلی ضروری است و جایگزین مناسبی از میان شهروندان ترک وجود ندارد.

• تعداد کارکنان ترک در یک کارگاه یا شرکت نباید از پنج برابر تعداد کارکنان خارجی کمتر باشد (قانون 5 به 1). البته در برخی موارد خاص، ممکن است استثنائاتی وجود داشته باشد.

• سرمایه ثبت‌شده شرکت کارفرما نباید کمتر از 100,000 لیر ترکیه باشد. در صورت عدم احراز این شرط، شرکت می‌تواند گردش مالی ناخالص سالانه حداقل 800,000 لیر ترکیه یا صادرات سالانه حداقل 250,000 دلار آمریکا را ارائه کند.
پس با توجه به شرایط گفته شده و سخت گیری هایی که از سوی دولت ترکیه جهت صدور اقامت کاری وجود دارد، حتما از قانونی بودن شغلی که برای آن درخواست می دهید مطمئن شده و منتظر صدور مجوز کار بمانید. زیرا استخدام غیر قانونی در شرکت های ترک می تواند برای شما به مانند یک جرم واقعی تلقی شود و مشکلات قانونی ایجاد کند. 

مهارت‌های مورد نیاز بازار کار ترکیه چیست ؟

همانطور که عرض کردیم، مهارتی که یاد می گیرید حتما باید به نوعی باشد که از رقبای خود در کشور ترکیه ماهرتر و تواناتر باشید تا بتوانید موقعیت های شغلی بهتری کسب کنید. و درخواست مجوز کار شما رد نشود. 

بازار کار ترکیه نیز مانند سایر کشورها، نیازمند تخصص‌ها و مهارت‌های خاصی است. برخی از زمینه‌های شغلی که در حال حاضر در ترکیه تقاضای بیشتری دارند عبارتند از:

•          مشاغل مهندسی: به ویژه در زمینه‌های مهندسی رباتیک، مهندسی انرژی‌های تجدیدپذیر و مهندسی عمران. که در این زمینه علاوه بر آگهی های شغلی بهتر است به تحقیقات علمی دانشگاه ها و شرکت های ترک نیز مراجعه کرده و همچنین منابع دانشگاهی را با آموخته های خود مقایسه کنید. ممکن است بعضی مشاغل که در آگهی ها مشاهده می کنید، برای کار سیستم های قدیمی تر و بروز نشده باشد. در نتیجه آگهی های استخدام به تنهایی نمی توانند نیازهای علمی کشور ترکیه و شرکت های ترک را در زمینه های مهندسی بیان کنند. 

•          فناوری اطلاعات (IT): متخصصان امنیت شبکه، توسعه‌دهندگان نرم‌افزار، تحلیلگران داده و متخصصان هوش مصنوعی، شانس زیادی برای کسب مهاجرت کاری ترکیه دارند. در این رشته ها شما می توانید ابتدا به صورت فریلنسینگ و دورکاری با شرکت های مختلف فعال خارج از کشور ایران همکاری کنید و پیش از مهاجرت نیز می توانید در این زمینه ها درآمد ارزی داشته باشید. 

•          بهداشت و درمان: پزشکان متخصص، پرستاران و کادر درمان با تخصص‌های مربوط به رشته های پزشکی خصوصا در دوران همه گیری کرونا بسیار مورد نیاز بودند. 

•          گردشگری و هتلداری: با توجه به صنعت گردشگری پررونق ترکیه، متخصصان در زمینه‌های مدیریت هتل، راهنمایان گردشگری مخصوصا افرادی که مسلط به چندین زبان‌ خارجی باشند، مورد نیاز هستند.

•          بازرگانی و فروش: متخصصان بازاریابی دیجیتال، مدیران فروش و کارشناسان تجارت بین‌الملل.

•          زبان‌های خارجی: به دلیل اینکه کشور ترکیه از نظر جذب توریست و سرمایه گذار و تاجران بین المللی بسیار فعال عمل می کند، از این رو حتی در کوچکترین کسب و کارهای این کشور نیز افراد مسلط به زبان انگلیسی و زبان‌های پرکاربرد مانند آلمانی، فرانسوی و عربی، یک مزیت قابل توجه در بازار کار ترکیه محسوب می‌شود. لازم به ذکر است که به طور پیش فرض باید به زبان ترکی نیز مسلط باشید. زیرا آشنایی به زبان ترکی نیز برای تعاملات روزمره و ادغام در جامعه ضروری است.

علاوه بر مهارت‌های تخصصی، داشتن مهارت‌های اخلاقی مانند توانایی حل مسئله، کار تیمی، ارتباطات موثر و انطباق‌پذیری نیز برای موفقیت در محیط کار ترکیه اهمیت دارد. توجه داشته باشید که روش حل مسائل و تعاملات در فرهنگ ترکیه با ایران بسیار متفاوت است و چه بسا این تفاوت بیشتر از تفاوت فرهنگی ما با کشور های اروپایی باشد. از این رو یادگیری فعالانه و خلاقانه در تعاملات روزمره را سرلوحه خود قرار دهید تا بتوانید با محیط کار و همکاران خود ارتباط موثر و گیرایی داشته باشید. 

افرادی که برای اقامت کاری ترکیه اقدام می کنند، چه شرایطی باید داشته باشند ؟ 

شرایط پذیرفته‌شدگان برای کار در ترکیه تا حد زیادی به نوع شغل و الزامات کارفرما بستگی دارد. با این حال، برخی از شرایط کلی عبارتند از:

•          داشتن مدرک تحصیلی و گواهینامه های مرتبط با شغل پیشنهادی.

•          داشتن سابقه کار مرتبط و کافی در زمینه تخصصی. ( در این مورد باید سعی کنید رزومه شما به حدی قوی باشد که بتوانید بر رقبای خود غلبه کنید.)

•          ارائه مدارک شناسایی معتبر، مخصوصا پاسپورت شما باید حداقل 6 ماه اعتبار داشته باشد. 

•          ارائه گواهی عدم سوء پیشینه.

•          انجام معاینات پزشکی در صورت لزوم.

همچنین، متقاضیان باید از قوانین و مقررات کار و اقامت در ترکیه آگاهی داشته باشند و به آن‌ها احترام بگذارند.

آیا درخواست دعوت به کار از کارفرمایان ترک هزینه دارد ؟

درخواست دعوت به کار به طور مستقیم از سوی کارفرمای ترک برای شما هزینه‌ای ندارد. این کارفرما است که برای استخدام شما و دریافت مجوز کار (Çalışma İzni) از وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه اقدام می‌کند و هزینه‌های مربوط به این فرآیند معمولاً بر عهده اوست.

با این حال، شما به عنوان متقاضی کار، ممکن است متحمل هزینه‌هایی در طول فرآیند شوید، از جمله:

هزینه درخواست ویزای کار: پس از صدور مجوز کار توسط وزارت کار ترکیه، شما باید برای دریافت ویزای کار از سفارت یا کنسولگری ترکیه در ایران اقدام کنید که این امر شامل پرداخت هزینه‌های مربوط به ویزا می‌شود. میزان این هزینه‌ها بسته به نوع و مدت ویزا متفاوت است.

هزینه ترجمه مدارک: مدارک مورد نیاز برای درخواست ویزا و اقامت کاری ممکن است نیاز به ترجمه رسمی به زبان ترکی داشته باشند که این امر هزینه در پی خواهد داشت.

هزینه بیمه درمانی: برای دریافت ویزای کار و اقامت، ارائه بیمه درمانی معتبر در ترکیه الزامی است و شما باید هزینه مربوط به آن را پرداخت کنید.

هزینه کارت اقامت: پس از ورود به ترکیه، برای دریافت کارت اقامت کاری (İkamet İzni) باید هزینه‌ای را به اداره مهاجرت پرداخت نمایید.

هزینه رفت و آمد و اقامت اولیه: در صورتی که برای یافتن کار به ترکیه سفر کنید یا پس از دریافت ویزا به این کشور بروید، هزینه‌های مربوط به بلیط هواپیما، مسکن، جابجایی و سایر هزینه‌های اولیه زندگی بر عهده شما خواهد بود.

نکته مهم این است که مراقب افرادی باشید که در ازای دریافت مبلغی وعده یافتن کار یا دریافت دعوتنامه کاری در ترکیه را می‌دهند. فرآیند قانونی به این صورت است که کارفرما پس از یافتن نیروی کار مورد نظر، برای او درخواست مجوز کار می‌کند. این مجوز کار معتبر است به طوری که سفارت ترکیه با دریافت آن برای شما ویزا صادر می کند. از این رو پرداخت هرگونه مبلغ به افراد واسطه تضمینی برای یافتن شغل یا دریافت مجوز کار نخواهد بود.

برای اطلاع دقیق از هزینه‌های مربوط به ویزا و اقامت کاری ترکیه در سال جاری، بهتر است به وب‌سایت سفارت یا کنسولگری ترکیه در ایران مراجعه کنید یا با آن‌ها تماس بگیرید.

آیا درخواست اقامت کاری ترکیه شامل محدودیت سنی است ؟

به طور کلی، قانون کار ترکیه محدودیت سنی مشخصی برای استخدام اتباع خارجی تعیین نکرده است. با این حال، در عمل، کارفرمایان ممکن است ترجیح دهند افرادی را استخدام کنند که در سنین فعال کاری قرار دارند. برای مشاغل خاصی که نیاز به توانایی جسمی بالا دارند، ممکن است محدودیت‌های غیررسمی وجود داشته باشد. همچنین، برای دریافت ویزای کار و اقامت، فرد باید از نظر قانونی بالغ باشد (بالای 18 سال).

وب سایت های کاریابی معتبر ترکیه کدامند؟

به طور کلی، برای کارجویان، استفاده از اکثر وب‌سایت‌های کاریابی معتبر ترکیه برای جستجو و یافتن شغل رایگان است. شما می‌توانید به صورت رایگان در این وب‌سایت‌ها ثبت‌نام کنید، رزومه خود را بارگذاری کنید و برای فرصت‌های شغلی مورد نظر درخواست بفرستید.

هزینه‌ها معمولاً متوجه کارفرمایان است که برای انتشار آگهی‌های استخدامی و دسترسی به بانک رزومه کارجویان، ممکن است نیاز به پرداخت هزینه اشتراک داشته باشند.

بنابراین، شما به عنوان یک کارجو ایرانی می‌توانید به صورت رایگان از این وب‌سایت‌ها برای جستجوی فرصت‌های شغلی در ترکیه استفاده کنید. توصیه می‌شود در چندین وب‌سایت ثبت‌نام کنید و رزومه خود را به روز نگه دارید تا شانس یافتن شغل مناسب را افزایش دهید.

Kariyer.net: یکی از بزرگترین و شناخته‌شده‌ترین پلتفرم‌های کاریابی در ترکیه با طیف گسترده‌ای از فرصت‌های شغلی در صنایع مختلف.

LinkedIn (ترکیه): یک شبکه اجتماعی حرفه‌ای که نه تنها برای ارتباطات کاری بلکه برای یافتن فرصت‌های شغلی نیز بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. بسیاری از شرکت‌ها آگهی‌های استخدام خود را در لینکدین منتشر می‌کنند.

Yenibiris.com: یکی دیگر از وب‌سایت‌های قدیمی و معتبر کاریابی در ترکیه با سابقه طولانی در ارائه خدمات به کارجویان و کارفرمایان.

Eleman.net: این وب‌سایت بیشتر بر روی فرصت‌های شغلی در زمینه‌های خدماتی، کارگری و مشاغل غیرتخصصی تمرکز دارد.

Secretcv.com: سایتی که بر امنیت و صحت آگهی‌های شغلی تاکید دارد و به کارجویان اطمینان بیشتری در مورد فرصت‌های شغلی ارائه شده می‌دهد.

Indeed (ترکیه): یک موتور جستجوی کار بین‌المللی که آگهی‌های شغلی را از منابع مختلف از جمله وب‌سایت‌های شرکت‌ها و سایر پلتفرم‌های کاریابی جمع‌آوری می‌کند.

Glassdoor (ترکیه): علاوه بر لیست کردن فرصت‌های شغلی، این وب‌سایت اطلاعاتی در مورد حقوق و دستمزدها، نظرات کارمندان سابق و فعلی شرکت‌ها و فرهنگ سازمانی آن‌ها ارائه می‌دهد.

ISKUR (İşkur.gov.tr): وب‌سایت رسمی سازمان کار ترکیه (اداره کار) که فرصت‌های شغلی دولتی و خصوصی را ارائه می‌دهد. این یک منبع مهم برای یافتن کار در ترکیه محسوب می‌شود.

Elemanonline.com.tr: وب‌سایتی که به طور خاص بر روی یافتن نیروی کار برای کسب و کارهای کوچک، کارگاه‌ها و اصناف تمرکز دارد.

Xing (ترکیه): مشابه لینکدین، یک شبکه اجتماعی حرفه‌ای دیگر که در کشورهای آلمانی زبان و ترکیه محبوبیت دارد.

جمع بندی در مورد اقامت کاری ترکیه 

مهاجرت کاری به ترکیه و دریافت اقامت، فرآیندی است که نیازمند یافتن شغل مناسب، طی کردن مراحل قانونی درخواست مجوز کار و ویزا، و در نهایت اقدام برای دریافت اقامت کاری است. داشتن مهارت‌های مورد نیاز بازار کار ترکیه و رعایت شرایط کارفرما و قوانین مهاجرتی این کشور، از جمله عوامل کلیدی در موفقیت این فرآیند محسوب می‌شوند. اگرچه محدودیت سنی رسمی برای استخدام وجود ندارد، اما شرایط کار و ترجیحات کارفرمایان می‌تواند بر فرصت‌های شغلی افراد در سنین مختلف تاثیرگذار باشد. متقاضیان ایرانی باید با آگاهی کامل از این شرایط و با آمادگی لازم برای ورود به بازار کار ترکیه اقدام نمایند.

توجه داشته باشید که مهاجرت به معنای آغاز دوباره زندگی است و ممکن است ابتدا همه امکاناتی که در ایران برای شما فراهم بود، در دسترستان نباشد. اما با تلاش و پشتکار می توانید به سرعت خلا پیش آمده را جبران کنید. 

به تفاوت های فرهنگی خود با همکارانتان توجه کنید. و حتی گاها در موقعیت های مختلف اجازه دهید که اول همکاران ترک عکس العمل نشان دهند تا شرایط فرهنگی و اخلاقی جامعه را بشناسید.