ترکیه بازار بسیار جذابی برای تجارت الکترونیک و تبلیغات آنلاین دارد که با در نظر گرفتن پتانسیل رشد بالایی که به تولید کنندگان ارائه می دهد، مورد علاقه ی بسیاری از فعالان کسب و کار و تولید کنندگان داخلی است. اما تبلیغات در ترکیه به چه صورت سود دهی دارد؟ کدام شبکه را انتخاب کنیم و یا در فضای مجازی از کدام شبکه اجتماعی بهره ببریم؟ حداقل سرمایه برای فروش در ترکیه چقدر است؟
هرچند تنوع برند ها و شرکت های فعال در ترکیه بالا می باشد، اما محصول با کیفیت همیشه مشتری خود را پیدا می کند. و بسیاری از تولیدات ایرانی دارای نمونه خارجی نمی باشند. از این رو هرچند برخی تولید کنندگان امکان دائر کردن فروشگاه در شهر های ترکیه را نداشته باشند، می توانند به صورت اینترنتی فعالیت تجاری خود را ارائه دهند.
سایتهای پرطرفدار برای تبلیغ و فروش کالای نو و دست دوم در ترکیه
در ترکیه چند سایت بزرگ و محبوب برای خرید و فروش کالا به صورت شخصی وجود دارند که بهویژه برای اجناس دست دوم بسیار کاربرد دارد:
1. Sahibinden.com
o مشهورترین سایت خرید و فروش اجناس نو و دست دوم، ملک، خودرو و...
o شبیه دیوار یا شیپور در ایران می باشد.
o امکان ثبت آگهی رایگان یا با هزینه تبلیغاتی.
2. Letgo
o اپلیکیشن موبایلمحور برای فروش اجناس دست دوم.
o بیشتر برای خرید و فروش محلی بین افراد (C2C) استفاده میشه.
3. Facebook Marketplace
o بسیار محبوب در ترکیه بوده.
o میتوانید اجناس خود رو رایگان آگهی کنید و با مخاطب محلی در ارتباط باشید.
4. Dolap
o مخصوص فروش لباس، اکسسوری و لوازم شخصی (محبوب در بین خانمها).
o حالت فروشگاهی دارد با رابط کاربری راحت.
5. Gittigidiyor تا 2022 فعال بود ولی متوقف شده است.
سایتهایی با امکان ثبت نام فروشندهها و مخاطب بالا
اگر قصد دارید بهعنوان فروشنده حرفهای یا فروشگاه فعالیت کنید، این سایتها بهترین گزینهها هستن:
1. Trendyol
o یکی از بزرگترین بازارهای آنلاین ترکیه (شبیه دیجیکالا یا آمازون ترکیه).
o امکان ثبتنام فروشنده (satıcı) و ساخت فروشگاه.
o بسیار پرمخاطب.
2. Hepsiburada
o قدیمیتر از Trendyol، بسیار معتبر و پرفروش.
o امکان فعالیت بهعنوان فروشنده مستقل با پنل مدیریتی.
3. N11
o پلتفرم محبوب برای فروش انواع کالاها با امکان ثبت فروشنده.
o گزینه خوبی برای ورود کسبوکارهای کوچک.
4. ÇiçekSepeti (Market Section)
o بیشتر برای گل و هدیه شناختهشده، ولی بازارچه آنلاینی دارد که اجازه فروش اجناس مختلف را می دهد.
5. Amazon Turkey (amazon.com.tr)
o آمازون ترکیه هم فعال هست، و اگر برندت رسمی باشه، امکان فروش بینالمللی هم داره.
مدارک لازم برای ثبتنام فروشنده در سایتهای بزرگ ترکیه (Trendyol, Hepsiburada, N11 و...)
قبلا در مقاله ی مربوط به ثبت شرکت در ترکیه عرض کردیم که در این کشور حتی برای دائر کردن فست فود یا یک کسب و کار کوچک باید ثبت شرکت انجام دهید. از این رو برای اینکه بتوانید به عنوان فروشنده در این پلتفرمها فعالیت کنید نیز، معمولاً باید شخص حقوقی یا رسمی (یعنی شرکت یا مؤسسه) باشید و مدارک معتبری از خود و کسب و کارتان ارائه دهید. مدارک رایج:
برای شرکتهای ترکیهای:
شماره مالیاتی (Vergi Numarası)
ثبت رسمی شرکت در اداره ثبت تجارت (Ticaret Sicil Gazetesi)
شماره ثبت مالیات بر ارزش افزوده (KDV)
حساب بانکی شرکتی در ترکیه
اطلاعات تماس و آدرس رسمی
امضای دیجیتال (E-imza) برای برخی مراحل
آیا ایرانیان بدون اقامت میتوانند در این وب سایت ها ثبتنام کنند؟
اگر اقامت ندارید و در ترکیه شرکت ثبت نکردید بهصورت مستقیم معمولاً نمیتواند بهعنوان فروشنده در این سایتها ثبتنام کنید. زیرا این سایتها برای فروشندهها، نیاز به اطلاعات شرکت ثبتشده در ترکیه دارند.
اما برای حل این مشکل چند راهکار وجود دارد:
ثبت شرکت در ترکیه
اگر اقامت ندارید اما قصد فعالیت قانونی و مستقل دارید می توانید یک شرکت کوچک مثل "Ltd" در ترکیه ثبت کنید (بدون نیاز به شریک ترک) که هزینه ثبت شرکت تقریباً از ۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰ دلار بسته به خدمات متغیر می باشد. و پس از ثبت، میتوانید در تمام سایتها مثل Trendyol یا Hepsiburada ثبتنام کرده و فروش آنلاین داشته باشید.
همکاری با شرکتهای واسط / نماینده فروش
شرکتهایی در ترکیه هستند که خدمات "نمایندگی فروش" یا "فروش به نیابت" ارائه می دهند. به این صورت که شما جنس رو میفرستید یا در ترکیه تهیه میشود، و آن شرکت به نام خودش کالای شما را به فروش می رساند. در این زمینه یافتن شریک مطمئن و ثبت قرارداد معتبر بسیار مهم می باشد. که بهتر است از یک وکیل کارکشته استفاده کنید.
همچنین سود فروش بهصورت توافقی تقسیم شده و ممکن است سود شما پایین تر از انتظاراتتان باشد.
فروش در بسترهای بینالمللی مثل Etsy، Amazon
اگر محصولتان قابل ارسال به خارج باشد، میتوانید روی Etsy یا Amazon.com فعالیت خود را آغاز کنید. هرچند ممکن است برای پاسپورت ایرانی محدودیت هایی قائل شوند. آمازون ترکیه (amazon.com.tr) فعلاً نیاز به حساب بانکی و مدارک ترکیهای معتبر هم دارد.
فروش اینترنتی در ترکیه
فروش آنلاین در ترکیه به سرعت در حال توسعه است و بخش قابل توجهی از خردهفروشی را به خودش اختصاص داده است. مردم ترکیه به خرید اینترنتی علاقه زیادی نشان داده و پلتفرمهای تجارت الکترونیک مختلفی در این کشور فعال هستند. از جمله بزرگترین این پلتفرمها میتونیم به Trendyol، Hepsiburada و Amazon.com.tr اشاره کنیم. هرچند بسیاری از برندها وبسایتهای فروش آنلاین خودشان را دائر کرده اند، اما همین وب سایت ها می تواند در بررسی سلیقه مشتریان ترک و قیمت کالاها در این کشور به شما کمک می کند.
شبکههای تبلیغاتی در ترکیه و هزینههای آن
شبکههای تبلیغاتی آنلاین متعددی در ترکیه فعال هستند که میتونید برای رساندن پیام کسب و کارتون به مخاطبان هدف از آن استفاده کنید. برخی از مهمترین این شبکهها عبارتند از:
• Google Ads به عنوان شبکه تبلیغاتی جهانی است که برای استفاده از آن باید وب سایت شخصی خود را داشته باشید یا اینکه در یک پلتفرم آنلاین کسب و کار خود را ثبت کرده باشید. در این صورت کلماتی که مد نظر مشتریان شما می باشد را در سرویس گوگل ادز خریداری کرده و در بالا یا پایین اولین صفحه نتایج جستجو وب سایت و یا تبلیغات شما نمایش داده خواهند شد. مشکل دیگر این روش تبلیغات این است که اولا باید مجوز های لازم برای خدمات و یا فروش محصولات را داشته باشید تا مشتریانتان بتوانند به شما اعتماد کنند و همچنین باید وب سایت شما به زبان ترکی بوده و نه یک ترجمه ی ابتدایی به طوری که بتوانید با لحنی صمیمانه مشتریان خود را جذب کرده و فرصتی برای معرفی محصولاتتان داشته باشید.
• شما میتونید تبلیغات جستجو، نمایشی (Display)، ویدیویی (YouTube) و اپلیکیشن رو از طریق این پلتفرم مدیریت کنید. هزینه تبلیغات در Google Ads بستگی به کلمات کلیدی، رقابت، نوع تبلیغ و هدفگذاری شما داره و به صورت لیر ترکیه (TRY) محاسبه میشود.
• شبکههای اجتماعی محبوب در بین مردم ترکیه کدامند
با توجه به نبود محدودیت دسترسی به شبکه های مجازی در ترکیه، تنوع ارتباط با مخاطبین بیشتر می باشد. از این رو فرصتی برای ایجاد ارتباط مستحکم و یافتن مشتریان وفادار نیز وجود دارد.
o Meta (Facebook & Instagram):
o شبکه های فیسبوک و اینستاگرام دو پلتفرمی هستند که در ترکیه مخاطبان بسیار زیادی دارند و ابزارهای قدرتمندی برای هدفگذاری دقیق تبلیغات بر اساس سن، جنسیت، علاقه و رفتار کاربران ارائه میدهند. هزینه تبلیغات در فیسبوک و اینستاگرام هم بسته به عوامل مختلفی مثل نوع کمپین، مخاطبان هدف و زمان نمایش تبلیغ متغیرمی باشد و به این مبلغ معمولا به لیر پرداخت میشود. در فیسبوک و اینستاگرام بیشتر افراد و گروه هایی که فالور زیادی دارند دیده می شوند. از این رو بهتر است برای تبلیغات مجازی به بلاگر های موفق و یا گروه های فیسبوکی شلوغ و فعال مراجعه کنید. مزایای این شبکه ها در این است که لزوما نیازی ندارید خودتان به زبان ترکی مسلط باشید و با استخدام یک ادمین یا سپردن تبلیغات به بلاگر ها محتوای مورد نیاز شما دیده می شود.
o Twitter: توییتر هم در ترکیه فعال هست و برای اطلاعرسانی و تعامل با مخاطبان خاص مورد استفاده قرار می گیرد. تبلیغات در توییتر نیاز به زیرکی بیشتر داشته و باید به نحوی بتوانید با یک داستان یا متن کوتاه توجه مخاطبین خود را جلب کنید.
o LinkedIn: اگر مخاطبان هدف شما متخصصان، کسبوکارها و افراد حرفهای هستند، لینکدین میتونه گزینه مناسبی باشه. هزینه تبلیغات در لینکدین معمولا نسبت به سایر شبکههای اجتماعی بیشتر است اما تنها راه اندازی یک صفحه حرفه ای و معرفی توانایی و کسب و کار شما هم میتواند راه گشا باشد.
o TikTok: این پلتفرم در بین جوانان ترکیه محبوبیت زیادی داره و برای تبلیغات ویدیویی کوتاه و جذاب میتواند موثر باشد. تیک تاک مانند اینستاگرام نیاز به آشنایی با سلیقه و فرهنگ محلی دارد تا به خوبی دیده شود. از این رو تولید محتوای این شبکه را هم یا به یک ادمین حرفه ای بسپارید و یا اینکه از اینفلوئنسرهای موفق کمک بخواهید.
• تبلیغات از طریق اینفلوئنسرها (Influencer Marketing): همکاری با افراد مشهور و تاثیرگذار در شبکههای اجتماعی ترکیه هم یک روش موثر برای تبلیغات به شمار میرود. هزینه این نوع تبلیغات بستگی به تعداد دنبالکنندگان و میزان تاثیرگذاری اینفلوئنسر دارد متفاوت می باشد و معمولا به صورت توافقی است. موضوعی که در این رابطه بسیار مهم است تنوع مخاطبین اینفلوئنسر مد نظر شما می باشد. به عنوان مثال آیا می خواهید توجه بانوان را جذب کنید یا آقایان؟
و تبلیغات در وبسایتها و اپلیکیشنهای پربازدید: بسیاری از وبسایتها و اپلیکیشنهای پرطرفدار در ترکیه فضایی را برای تبلیغات بنری و ویدیویی ارائه میدهند. هزینه این نوع تبلیغات بسته به میزان بازدید و جایگاه تبلیغ متفاوت است.
امکان تبلیغات از داخل ایران در شبکه های اجتماعی و تلویزیون ترکیه وجود دارد؟
بله، کسب و کارها از داخل ایران هم میتوانند در شبکههای تبلیغاتی آنلاین ترکیه فعالیت کنند. این پلتفرمها به شما اجازه میدهند که موقعیت جغرافیایی مخاطبان هدف خودتان را در ترکیه تعیین کنید و کمپینهای تبلیغاتی مناسب را به زبان ترکی یا انگلیسی اجرا کنید. برای پرداخت هزینهها معمولا نیاز به استفاده از کارتهای اعتباری بینالمللی یا همکاری با شرکتهای تبلیغاتی واسطه خواهید داشت.
پر استفادهترین شبکه اجتماعی در ترکیه:
در حال حاضر، اینستاگرام یکی از پر استفادهترین شبکههای اجتماعی در ترکیه به شمار میرود و طیف وسیعی از کاربران با سنین و علایق مختلف در این پلتفرم فعال هستند. پس از اینستاگرام، یوتیوب و فیسبوک هم از محبوبیت بالایی برخوردارند. در سالهای اخیر، استفاده از توییتر و تیکتاک هم در حال افزایش بوده است.
زبان رایج کاربران ترک در شبکههای اجتماعی:
اکثر کاربران ترک در شبکههای اجتماعی به زبان ترکی فعالیت میکنند. بنابراین، اگر قصد دارید با مخاطبان ترک ارتباط موثری برقرار کنید، بهتراست محتوای تبلیغاتی و تعاملاتتان را به زبان ترکی ارائه بدهید. البته، استفاده از زبان انگلیسی هم در بین برخی از کاربران، به ویژه جوانان و افراد تحصیلکرده، رایج است.
تبلیغات در روزنامهها و پخش تراکت در ترکیه:
تبلیغات در روزنامهها و پخش تراکت در ترکیه هنوز هم روشهای تبلیغاتی هستند که مورد استفاده قرار میگیرند، اما میزان طرفداری آن ها نسبت به تبلیغات آنلاین کاهش پیدا کرده.
• تبلیغات در روزنامهها: روزنامههای چاپی در ترکیه هنوز مخاطبانی دارند، به ویژه در بین نسلهای قدیمیتر. هزینه تبلیغات در روزنامهها بسته به اندازه آگهی، موقعیت قرارگیری و میزان انتشار روزنامه متغیر است.
• پخش تراکت: پخش تراکت میتواند برای هدفگیری مخاطبان در مناطق جغرافیایی خاص موثر باشد، اما اثربخشی و قابلیت ان نسبت به تبلیغات آنلاین پایینتر بوده و سفارش دادن آن نیز دردسر بیشتری دارد. هزینه پخش تراکت شامل هزینه چاپ و نیروی انسانی برای توزیع هم هست.
امکان سفارش تبلیغات در روزنامههای ترکیه از داخل ایران وجود دارد؟
بله، از داخل ایران هم میتوانید برای تبلیغات در روزنامههای ترکیه سفارش بدهید. برای این کار معمولا باید از طریق آژانسهای تبلیغاتی که با روزنامههای ترکیه همکاری دارند اقدام کنید. این آژانسها میتوانند در زمینه انتخاب روزنامه مناسب، طراحی آگهی و هماهنگی برای انتشار آن به شما کمک کنند. شرایط و هزینهها بسته به روزنامه و آژانس مورد نظر متفاوت است.
به طور کلی شرایط کدام تبلیغات بهتر است؟
به طور کلی، تبلیغات آنلاین در ترکیه به دلیل دسترسی به مخاطبان گسترده، قابلیت هدفگیری دقیق، امکان اندازهگیری نتایج و انعطافپذیری بیشتر، گزینه جذابتری برای اکثر کسب و کارها به شمار میرود. و با گسترش دایره مشتریان محصولات شما به خارج از مرز های ایران، درآمد شما را افزایش دهد. اما به هرحال تبلیغات در دنیای مدرن کار سخت تری است و نیاز به وقت ، تلاش ، سرمایه گذاری و استراتژی مناسب دارد. شبکههای اجتماعی و موتورهای جستجو ابزارهای قدرتمندی برای رساندن پیام شما به افراد علاقهمند ارائه میدهند. اما نکته مهم این است که مشتریان آنلاین بتوانند به راحتی شما را از طریق وب سایت اختصاصی، پیچ اینستاگرام یا دیگر پلتفرم ها بیابند. پاسخگویی به موقع، بسته بندی شکیل، ارسال سریع و ارائه ضمانت های خاصی مانند کیفیت و اصالت کالا می تواند در جذب مشتری به شما کمک کند.
تبلیغات سنتی مثل روزنامه و تراکت هم میتوانند در موارد خاص و برای هدفگیری گروههای خاصی از مخاطبان مفید باشند، اما معمولا هزینه بیشتری دارند و اندازهگیری اثربخشی نیز کمتر می باشد. هرچند در مکان هایی که عبور و مرور بیشتری وجود دارد و یا محل تفریح و تجمع افراد است، امکان تبلیغات بیشتری به شما داده می شود.
دستهبندی شبکهها بر اساس رنج سنی و جنسیت مخاطبین (به طور تقریبی):
• اینستاگرام:
o رنج سنی: ۱۳ تا ۴۵ سال (با تمرکز بیشتر بر جوانان و بزرگسالان جوان)
o جنسیت: نسبتاً متوازن، با گرایش کمی به سمت زنان خصوصا در برخی زمینهها (مانند مد و زیبایی)
• یوتیوب:
o رنج سنی: تمام گروههای سنی، با تمرکز بیشتر بر جوانان و بزرگسالان
o جنسیت: نسبتاً متوازن
• فیسبوک:
o رنج سنی: ۲۵ تا ۵۵ سال (با حضور قابل توجه نسلهای قدیمیتر)
o جنسیت: نسبتاً متوازن
• توییتر:
o رنج سنی: ۱۸ تا ۴۵ سال (با تمرکز بیشتر بر افراد تحصیلکرده و علاقهمند به اخبار و رویدادها)
o جنسیت: نسبتاً متوازن، با گرایش کمی به سمت مردان
• تیکتاک:
o رنج سنی: ۱۳ تا ۲۴ سال (با تمرکز بسیار زیاد بر نوجوانان و جوانان)
o جنسیت: نسبتاً متوازن، با گرایش کمی به سمت زنان در برخی زمینهها (مانند رقص و سرگرمی)
• لینکدین:
o رنج سنی: ۲۵ تا ۶۵ سال (مخاطبان حرفهای و کسبوکار)
o جنسیت: نسبتاً متوازن، با گرایش کمی به سمت مردان در برخی صنایع
این دستهبندیها تقریبی هستند و ممکن است بسته به موضوع و محتوای خاص صفحات و تبلیغات، تغییر کنند. برای داشتن بهترین نتیجه، همیشه توصیه میشود که تحقیقات بازار خودتان را انجام بدهید و مخاطبان هدف کسب و کارتان را به دقت شناسایی کنید.